By Mắt Cận On Th8 5, 2022. Tổng hợp Bài thu hoạch Chính trị hè 2022 dành cho cán bộ Đảng viên, giáo viên để bạn đọc cùng tham khảo. Bản thu hoạch chính trị 2022 này là tổng kết quá trình học tập và tiếp thu sau khi tham gia lớp chính trị hè. Dưới đây là nội dung chi tiết Ngày 12/9, trao đổi với PV Giao thông, ông Lê Minh Cường, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng TP Cần Thơ, cho biết, trước tình trạng hư hỏng mặt đường Nguyễn Văn Cừ nối dài; Ban đã làm việc với Công ty Vạn Cường. Và đơn vị này cam kết sẽ khắc phục. CẢNH NGÀY HÈ (Bảo kính cảnh giới- số 43) - Nguyễn Trãi A.Mục tiêu bài học. Giúp HS: - Cảm nhận được vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè và vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi. - Nhận thức được đặc điểm thơ Nôm Nguyễn Trãi. B. Trọng tâm kiến thức - kĩ năng 1. Về kiến thứ: - Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngàyhè được gợi tả một cách sinh động. Giáo án ôn tập hè lớp 2 lên lớp 3 tổng hợp rất nhiều các bài giảng ôn tập kiến thức dành cho giáo viên dạy thêm hè cho học sinh mới học xong lớp 2 đang chuẩn 1 ngày ago Bộ sưu tập 50 tranh tô màu tàu thủy cho bé tô màu Bài 10: - Yêu cầu HS làm vào vở. Viết thêm 2 Giáo án Ngữ văn 6 Cánh diều, soạn theo mẫu giáo án công văn 5512.Giáo án Ngữ văn 6 Cánh diều bao gồm giáo án, kế hoạch bài dạy, đề kiểm tra giữa kì và cuối kì có ma trận chi tiết, bộ câu hỏi trắc nghiệm theo bài… được soạn chi tiết, cẩn thận đúng chuẩn quy định soạn thảo văn bản, đầy đủ các bài Yopovn; Chủ đề; Lúc 18:13, Thứ bảy ; giải giáo án ngữ văn lớp 10 giáo án anh văn 10 unit 11 language focus giáo án anh văn 10 violet giáo án anh văn lớp 10 unit 1 giáo án anh văn lớp 10 unit 11 giáo án anh văn lớp 10 unit 11 language focus giáo án anh văn lớp 10 unit 5 giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi văn 10 giáo án cảnh ngày hè Nhận xét nào không nêu đúng đặc điểm của thể thơ mà Nguyễn Trãi sử dụng trong bài thơ Cảnh ngày hè? Đọc câu thơ: "Lao xao chợ cá làng ngư phủ - Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương." (trích Cảnh ngày hè). bKB8CMp. Ngày đăng 14/11/2014, 2304 Giáo án Ngữ văn lớp 10 tập 1 bài Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới Nguyễn Trãi.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. CẢNH NGÀY HÈ Bảo kính cảnh giới – bài 43 - Nguyễn Trãi - A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS nắm được 1. Về kiến thức - Vẻ đẹp của bức tranh ngày hè được gợi tả một cách sinh động. - Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi nhạy cảm với thiên nhiên, với cuộc sống đời thường của nhân dân, luôn hướng về nhân dân với mong muốn “ Dân giàu đủ khắp đòi phương”. - Nghệ thuật thơ Nôm độc đáo, những từ láy sinh động và câu thơ lục ngôn tự nhiên. 2. Về kỹ năng - Đọc – hiểu một bài thơ Nôm Đường luật theo đặc trưng thể loại. 3. Về thái độ - Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên đất nước, tính cảm gắn bó với cuộc sống của người dân. B/ THIẾT KẾ BÀI GIẢNG I. Chuẩn bị 1. GV II. Phương pháp tiến hành 1. Đặc điểm bài học - Nằm trong mục Bảo kính cảnh giới nhưng bài thơ này không nặng về giáo huấn, khuyên răn, triết lí mà lại thể hiện cảm xúc tinh tế của 1 tâm hồn rất thi sĩ. - Cảnh ngày hè thiên về bút pháp tả nên hình ảnh thiên nhiên, cuộc sống hiện lên rất cụ thể, sinh động. Từ việc cảm nhận bức tranh thiên nhiên, cuộc sống, HS sẽ cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn tác giả. - Bài thơ mang đặc điểm thơ Nôm Nguyễn Trãi + Trong bài có 1 số từ cổ, GV cần dựa vào chú thích để giải nghĩa cho HS. Tuy nhiên nhìn chung từ ngữ trong bài thơ giản dị, dễ hiểu, HS có thể cảm nhận được 1 cách trực tiếp. + Những câu thơ 6 chữ, cách ngắt nhịp ¾ trong câu 7 chữ, nghệ thuật đối Đường mang giá trị biểu đạt, biểu cảm cần được phân tích sau. 2. Dự kiến phương pháp dạy học - GV có thể sử dụng kết hợp các phương pháp sau diễn giảng, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận. III. Tiến trình dạy học Hoạt động 1 Ổn định tổ chức lớp, kiếm tra bài cũ 3- 5’ - Mục tiêu Kiểm tra việc học bài ở nhà của HS - Phương pháp vấn đáp GV nêu câu hỏi Em hãy đọc thuộc lòng bản dịch thơ bài Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão và phát biểu ngắn gọn cảm nhận về vẻ đẹp của người tráng sĩ đời Trần được biểu hiện qua bài thơ ? -> HS trả lời. Hoạt động 2 Dẫn vào bài mới 1’ - GV dẫn vào bài mới Qua việc tái hiện, củng cố lại kiến thức ở bài Thuật hoài, chúng ta đã hiểu được cảm hứng chủ đạo trong văn học trung đại Việt Nam triều đại Lý – Trần là cảm hứng yêu nước. Hôm nay, cô và cả lớp sẽ cùng nhau làm quen với văn học trung đại Việt Nam dưới triều Lê sơ, mà tác giả tiêu biểu cho giai đoạn này là Nguyễn Trãi – một nhà chính trị được biết tới không chỉ với những áng văn chính luận kiệt xuất mà còn với những tập thơ thấm đẫm cảm hứng thế sự. Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới số 43 là một bài thơ như vậy. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 3 Tìm hiểu khái quát tác giả, tác phẩm 5-7’ - Ở tiết học trước, GV chia lớp thành những nhóm nhỏ 1 bàn / 1 nhóm hướng dẫn về nhà tìm hiểu các nội dung sau + Khái quát Quốc âm thi tập. + Vị trí mục Bảo kính cảnh giới và bài thơ Cảnh ngày hè trong tập thơ. Khuyến khích các nhóm sử dụng công cụ trực quan, CNTT khi thuyết trình Giờ học này, GV gọi 1 nhóm lên thuyết trình, các nhóm còn lại chú ý, nhận xét, bổ sung. -> Đại diện nhóm thuyết trình trong 5’ - GV khái quát những nội dung chính, thu bài chuẩn bị của các nhóm còn lại. I. Tìm hiểu chung 1. Tập “ Quốc âm thi tập” - Quốc âm thi tập 254 bài chia 4 phần Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú. - Nội dung Phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi lí tưởng nhân nghĩa sáng ngời, yêu nước thương dân, hoà hợp với tự nhiên, quê hương, con người. - Nghệ thuật Sử dụng sáng tạo thể thơ thất ngôn Đường luật như một thể thơ dân tộc, xen câu lục ngôn với thất ngôn. 2. Bài thơ Cảnh ngày hè - Xuất xứ là bài 43 thuộc mục Bảo kính cảnh giới, phẩn Vô đề. Tên nhan đề Cảnh ngày hè là do người biên soạn đặt Hoạt động 4 Đọc – hiểu văn bản 20’ * Hướng dẫn HS đọc – tìm bố cục 5’ - Ở tiết trước GV cho HS về nhà tìm hiểu cách ngắt nhịp và giọng đọc bài thơ Cảnh ngày hè, tiết học này GV gọi 1-2 HS phát biểu. -> HS phát biểu tự do Lớp lắng nghe nhận xét. GV nhấn mạnh + Bài thơ viết bằng thể thất ngôn xem lục ngôn. + Cách ngắt nhịp Câu 1 1/2/3 Câu 2 4/3 1/3/3 Câu 3 + 4 ¾ Câu 5 + 6 + 7 4/3 Câu 8 3/3 - GV hỏi Bài thơ được viết theo thể nào, nên chia bố cục ra sao ? Lí giải ? -> HS phát biểu tự do - GV nhấn mạnh Bài thơ có rất nhiều cách chia + Theo kết cấu • Đề , thực, luận, kết • 4 câu đầu, 4 câu sau tiền giải, hậu giải + Theo nội dung • 6 câu đầu Bức tranh ngày hè. • 2 câu cuối Vẻ đẹp tâm hồn tác giả. GV định hướng cho HS chia bố cục theo nội dung. II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc – tìm bố cục - Thể thơ thể thất ngôn xem lục ngôn. - Bố cục + 6 câu đầu Bức tranh cảnh ngày hè. + 2 câu cuối Vẻ đẹp tâm hồn tác giả. * Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết 15’ - GV hỏi Đọc câu thơ đầu tiên và thử hình dung ra hình ảnh của thi nhân hiện lên như thế nào? Chú ý từ ngữ, cách ngắt nhịp -> HS phát biểu tự do - GV nhấn mạnh Với một bậc khai quốc công thần luôn có gắng tận trung, tận lực giúp vua, giúp nước; với một người thân không nhàn mà tâm cũng không nhàn như Nguyễn Trãi thì khoảng thời gian “ ngày trường” rỗi rãi đúng là khoảng thời hian đặc biệt hiếm hoi, đáng quý. Đây cũng là hoàn cảnh lí tưởng để nhà thơ đến với thiên nhiên và yêu say cảnh đẹp. - GV hỏi Trong 5 câu thơ tiếp theo, nhà thơ đã miêu tả những khung cảnh nào của bức tranh nào ngày hè ? -> HS phát biểu tự do Câu 2,3,4 Bức tranh thiên nhiên Câu 5,6 Bức tranh cuộc sống - GV chia lớp thành 4 nhóm thảo luận + Nhóm 1 + 3 Tìm hiểu bức tranh thiên nhiên ngày hè + Nhóm 2 + 4 Tìm hiểu bức tranh cuộc sống Các nhóm thảo luận trong 5 -7’, GV gọi HS bất kì trong nhóm trình bày kết quả thảo luận. Lớp nhận xét, bổ sung. GV đánh giá, cho điểm từng nhóm. 2. Tìm hiểu chi tiết a 6 câu đầu Bức tranh ngày hè * Tâm thế của nhà thơ Câu 1 - “rồi” rỗi rãi, không vướng bận - “hóng mát” thư thái, thảnh thơi - Cách ngắt nhịp 1/2/3 -> nhấn mạnh vào hoàn cảnh đặc biệt của Nguyễn Trãi giây phút nghỉ ngơi hiếm có của nhà thơ. -> tâm thế thư thái, thanh thản khi đến với thiên nhiên. * Bức tranh thiên nhiên câu 2, 3, 4 - Cách ngắt nhịp ¾ làm nổi bật cảnh sắc của mùa hè - Hình ảnh cây hòe, cây lựu, hoa sen -> + mộc mạc, giản dị chốn thôn quê + đặc trưng của mùa hè, thể hiện bước đi của thời gian đầu hạ -> giữa hạ -> cuối hạ. - Màu sắc hoè lục, lựu đỏ, sen hồng-> đậm đà, rực rỡ. - Trạng thái của cảnh vật sử dụng các động từ mạnh, tính từ sắc thái hóa “đùn đùn” – dồn dập tuôn ra, “giương”,“ phun”, “tiễn” . -> Cảnh vật đang tự thôi thúc, ứa căng sự sống đua nhau trổ dáng, khoe sắc, toả hương. - GV hỏi dành cho HS khá giỏi Em thử bình bức tranh ngày hè của Nguyễn Trãi trong 6 câu thơ đầu ? -> HS phát biểu tự do - GV bình giảng thêm + Nếu như Nguyễn Du trong Truyện Kiều từng có những câu thơ miêu tả mùa hè thiên về tạo hình sắc Dưới trăng quyên đã gọi hè Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông thì trong bài Cảnh ngày hè, Nguyễn Trãi lại thiên về tả sức sống . Tác giả gợi tả những hình ảnh rất đặc trưng của mùa hè như hoa thạch lựu, tán hòe xanh, hương sen thơm ngát, qua từng hình ảnh ta còn có thể cảm nhận được bước di chuyển của mùa hè. Bên cạnh đó, cảnh vật còn có sự kết hợp hài hòa giữa đường nét, màu sắc, hương thơm và trạng thái màu lục của lá hòe làm nổi bật màu đỏ của hoa thạch lựu, ánh mặt trời buổi chiều như rắc vàng lên những tán lá hòe, hương sen thơm ngát bao trùm cảnh vật. Sự vật dường như cũng mang theo một nội lực, một sức sống mạnh mẽ, căng trào, muốn bứt phá để trổ dáng, khoe sắc, tỏa hương. + Bức tranh cuộc sống sinh hoạt của con người được miêu tả vào thời điểm cuối ngày nhưng không gợi cảm giác ảm đạm. Ngày sắp hết nhưng sự sống không ngừng lại, bằng tấm => Bức tranh thiên nhiên mùa hè bình dị, rực rỡ, sinh động, căng tràn sức sống. * Bức tranh cuộc sống con người câu 5,6 - Thời điểm “lầu tịch dương” – cuối ngày - Âm thanh + “lao xao” – gợi sự ồn ào, náo nhiệt nơi chợ cá + “dắng dỏi” rộn rã, ngân dài của tiếng ve - Nghệ thuật đảo ngữ “lao xao chợ cá”, “dắng dỏi cầm ve”-> nhấn mạnh không khí nhộn nhịp của chiều hè nơi làng quê. => Bức tranh rộn rã, tươi vui, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. lòng trìu mến, nhà thơ đã nghe được những âm thanh nhộn nhịp, vui tươi của cuộc sống tiếng người mua kẻ bán lao xao văng vẳng đến từ chợ cá làng chài, tiếng ve như tiếng đàn vang dội, râm ran khiến không khí trong lầu rộn rã. - GV mở rộng Trong bài Tự thán 4, Nguyễn Trãi tự nhận “Non nước cùng ta đà có duyên”, thi nhân đến với thiên nhiên trong mọi hoàn cảnh thời chiến, thời bình, lúc buồn, lúc vui, lúc bận rộn, khi thư nhàn. Nguyễn Trãi luôn căng mở mọi giác quan, rộng mở tâm hồn đề đón nhận mọi vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người “ Túi thơ chứa hết mọi giang san” Tự thán 2 - GV chuyển ý Bài thơ không chỉ đơn thuần miêu tả cảnh sắc ngày hè, mà còn là nhân cảnh sinh tình, ẩn sau cảnh sắc ta còn bắt gặp vẻ đẹp tâm hồn của thi nhân Nguyễn Trãi. - GV hỏi Nguyễn Trãi cảm nhận thiên nhiên bằng nhiều giác quan và hết sức tinh tế. Điều đó giúp em hiểu gì về tình cảm với thiên nhiên của thi nhân ? -> HS phát biểu tự do. Lớp lắng nghe, bổ sung. GV nhận xét - GV hỏi Cảnh vật giàu sức sống cho thấy con người đang ở trạng thái tâm lí như thế nào ? -> HS phát biểu tự do. Lớp lắng nghe, bổ sung. GV nhận xét - GV hỏi Dành cho HS khá, giỏi 2 câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi với người dân như thế nào ? Âm điệu của câu thơ lục ngôn kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thất ngôn như thế nào ? Sự thay đổi âm điệu như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả ? -> HS phát biểu, lớp lắng nghe, nhận xét,bổ sung. GV khái quát, chốt ý. b 2 câu cuối Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân - Yêu thiên nhiên, có sự giao cảm mạnh mẽ, tinh tế với cảnh vật - Yêu đời, yêu cuộc sống tha thiết. - 2 câu cuối + NT ước có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong ca ngợi cảnh thái bình “ Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng” + Câu kết của bài thơ là câu thơ 6 chữ ngắn gọn dồn nén cảm xúc của nhà thơ NT mong cho tất cả người dân ở khắp mọi nơi ấm no hạnh phúc “Dân giàu đủ khắp đòi phương” => Tấm lòng ưu ái với dân, với nước. Hoạt động 5 Tổng kết 5’ - GV hỏi Em hãy khái quát lại giá trị nội III. Tổng kết 1. Nội dung - Bức tranh thiên nhiên ngày hè bình dị, dân dung, nghệ thuật của cả bài thơ ? -> HS phát biểu tự do - GV nhận xét, khái quát, cho HS đọc Ghi nhớ cuối bài dã; tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu dân, yêu 2. Nghệ thuật - Sử dụng thành công những câu thơ lục ngôn xen vào những câu thơ thất ngôn, ngôn ngữ bình dị mộc mạc. - Sử dụng từ láy độc đáo đùn đùn, lao xao, dắng dỏi Hoạt động 6 Luyện tập, củng cố, hướng dẫn tự học 5 – 7’ * Hướng dẫn HS củng cố kiến thức - GV sử dụng Powerpoint bảng phụ đưa ra những câu hỏi trắc nghiệm, HS trả lời nhanh những câu hỏi đó. TRẮC NGHIỆM - Câu 1 Những màu sắc nào được tác giả sử dụng để gợi tả bức tranh cảnh ngày hè trong bài thơ? A. Lục, hồng, đỏ, vàng. B. Vàng, hồng, đỏ. C. Lục, hồng, đỏ, lam. D. Lục, lam, đỏ. Câu 2 Biện pháp nghệ thuật nào sau đây không được sử dụng trong bài thơ Cảnh ngày hè? A. Đảo ngữ B. Tăng tiến C. Liệt kê D. Đối ngẫu Câu 3 Trong bài thơ Cảnh ngày hè, tác giả mong ước điều gì? A. Có ngôi nhà ngàn vạn gian để che cho IV. Luyện tập khắp kẻ sĩ trong thiên hạ. B. Có tài trí mưu lược như Vũ hầu Gia Cát Lượng để cứu đời, giúp nước. C. Có cây đàn của vua Ngu Thuấn gảy khúc Nam phong ca ngợi đời thái bình thịnh trị. D. Có người hậu thế đồng cảm chia sẻ với mình về nỗi đau tài mệnh tương đố. Câu 4 Nội dung chủ đạo toát ra từ bài thơ Cảnh ngày hè là A. Tâm hồn yêu thiên nhiên, khát vọng của người anh hùng cái thế. B. Tâm hồn yêu thiên nhiên, lánh đục về trong của người quân tử. C. Tâm hồn yêu thiên nhiên, khát vọng cao cả gắn liền với tấm lòng thương dân của bậc trí giả. D. Tâm hồn yêu nước, yêu dân sâu sắc. Đáp án 1 – A, 2 – B , 3 – C, 4 – C. * Hướng dẫn HS luyện tập - GV hỏi Trong bức tranh ngày hè, em thích nhất khung cảnh nào ? Phân tích những từ ngữ em cho là hay, tâm đắc trong khung cảnh đó ? -> HS làm vào vở, GV gọi 3 - 4 HS mang vở lên chấm. * Hướng dẫn HS tự học - GV nêu yêu cầu Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình ở bài Cảnh ngày hè ? -> HS về nhà làm bài, tiết học sau GV thu vở HS chấm. - GV yêu cầu HS về nhà + Học thuộc lòng bài thơ, nắm chắc được vẻ đẹp của bức tranh ngày hè và vẻ đẹp tâm hồn thi nhân. + Tìm thêm những bài thơ trong Quốc âm thi tập để hiểu hơn về tấm lòng của Nguyễn Trãi với thiên nhiên, với dân, với nước. + Soạn bài mới “ Tóm tắt văn bản tự sự” . tộc, xen câu lục ngôn với thất ngôn. 2. Bài thơ Cảnh ngày hè - Xuất xứ là bài 43 thuộc mục Bảo kính cảnh giới, phẩn Vô đề. Tên nhan đề Cảnh ngày hè là do người biên soạn đặt Hoạt động 4 Đọc. CẢNH NGÀY HÈ Bảo kính cảnh giới – bài 43 - Nguyễn Trãi - A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS nắm được 1. Về kiến thức - Vẻ đẹp của bức tranh ngày hè được gợi tả một cách. giữa cảnh và tình ở bài Cảnh ngày hè ? -> HS về nhà làm bài, tiết học sau GV thu vở HS chấm. - GV yêu cầu HS về nhà + Học thuộc lòng bài thơ, nắm chắc được vẻ đẹp của bức tranh ngày hè và - Xem thêm -Xem thêm Giáo án Ngữ văn 10 Cảnh ngày hè, Giáo án Ngữ văn 10 Cảnh ngày hè, Tìm hiểu chung a. Quốc âm thi tập Là tập thơ Nôm sớm nhất Việt Nam – mở đường cho sự phát triển của thơ tiếng Việt. Gồm 254 bài thơ, là tập thơ Nôm cổ nhất và được đánh giá vào loại hay nhất Bố cục chia làm 4 phần Nội dung Phản ánh vẻ đẹp toàn diện Nguyễn Trãi người anh hùng với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân; nhà thơ với tình yêu thiên nhiên, con người, cuộc sống,... Sáng tác theo thể thơ Nôm đường luật, có xen câu lục ngôn với câu thất ngôn b. Bài thơ "Cảnh ngày hè" Xuất xứ Là bài thứ 43 thuộc phần “Bảo kính cảnh giới” gương báu răn mình, ở phần vô đề của Quốc âm thi tập Hoàn cảnh sáng tác Bài thơ ra đời trong những năm Nguyễn Trãi là nhàn quan, không được vua tin dùng như trước. Thể thơ Thất ngôn xen lục ngôn Đọc - hiểu văn bản Rồi hóng mát thưở ngày trường, Hoè lục đùn đùn tán rợp giương Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ, Hồng liên trì đã tiễn mùi hương Lao xao chợ cá làng ngư phủ, Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ khắp đòi phương a. Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống Màu sắc xanh; đỏ; hồng và màu của ánh mặt trời lúc sắp lặn. ⇒ tươi tắn, rực rỡ mà không chói chang Âm thanh Tiếng ve dắng dỏi ⇒ tiếng đàn. Âm thanh của thiên nhiên. Tiếng chợ cá lao xao ⇒ Âm thanh của cuộc sống thanh bình. Động từ đùn đùn; giương; phun; tiễn ⇒ thể hiện trạng thái của cảnh vật dù là cuối ngày nhưng sức sống căng tràn, bên trong sự vật tuôn trào ra ngoài không dứt. cảnh vật giàu sức sống. Câu thơ 3 và 4 nhịp thơ không phải là 4/3 như thơ Đường. ở hai câu này nhịp hơ 3/4 nhấn mạnh trạng thái của cảnh. ⇒ Qua cảm nhận của tác giả bức tranh thiên nhiên ngày hè hiện lên thật sống động, có sự hài hòa giữa đường nét, màu sắc, âm thanh, con người và cảnh vật. cảnh được đón nhận từ gần đến xa, từ cao đến thấp. Cấu trúc đăng đối hài hòa. b. Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân Sáu câu đầu. Câu một tâm thế đón nhận cảnh Nhịp thơ 1/2 /3 chậm ⇒ thể hiện sự thư thái khi đón nhận cảnh. Năm câu tiếp theo tác giả đón nhận thiên nhiên cuộc sống bằng nhiều giác quan. Thị giác nhìn thấy màu sắc. Khứu giác mùi hương hoa sen. Thính giác tiếng ve kêu Liên tưởng tiếng ve như tiếng đàn… Xúc giác hóng mát. → Tác giả có tình yêu thiên nhiên nồng nàn mà tinh tế. Đó là cội nguồn sâu xa của tấm lòng yêu đời, yêu cuộc sống Hai câu kết tấm lòng yêu thương nhân dân. Ước mong, khát vọng cao đẹp về một cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho muôn dân Nhịp thơ câu cuối 6 tiếng, ngắn gọn, dồn nén cảm xúc của cả bài thơ Việt hóa Tư tưởng nhân nghĩa – điểm kết tụ của hồn thơ Ức trai – là lí tưởng hoài bão một đời ôm ấp, canh cánh bên lòng của Nguyễn trãi. ó Tứ thơ vận động từ thiên nhiên đến cuộc sống con người và kết tụ ở khát vọng của nhà thơ. CẢNH NGÀY HÈ BẢO KÍNH CẢNH GIỚI – bài số 43Nguyễn TrãiTiết theo phân phối chương trình 38- đọc vănI. MỤC TIÊU CẦN ĐẠTGiúp HS1. Kiến thức - Vẻ đẹp của bức tranh cảnh ngày hè được gợi tả một cách sinh Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi nhạy cảm với thiên nhiên, với cuộc sống đời thường của nhân dân, luôn hướng về nhân dân với mong muốn “Dân giàu đủ khắp đòi phương”.- Nghệ thuật thơ Nôm độc đáo, những từ láy sinh động và câu thơ lục ngôn tự Kĩ năng đọc hiểu một bài thơ Nôm Đường luật theo đặc trưng thể Tư tưởng, tình cảm bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên và yêu văn học. Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 10 tiết 48 Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới – bài số 43 Nguyễn Trãi", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênGiáo án tuần 13 Ngày soạn 5/11/2010 CẢNH NGÀY HÈ BẢO KÍNH CẢNH GIỚI – bài số 43 Nguyễn Trãi Tiết theo phân phối chương trình 38- đọc văn I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS 1. Kiến thức - Vẻ đẹp của bức tranh cảnh ngày hè được gợi tả một cách sinh động. - Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi nhạy cảm với thiên nhiên, với cuộc sống đời thường của nhân dân, luôn hướng về nhân dân với mong muốn “Dân giàu đủ khắp đòi phương”. - Nghệ thuật thơ Nôm độc đáo, những từ láy sinh động và câu thơ lục ngôn tự nhiên. 2. Kĩ năng đọc hiểu một bài thơ Nôm Đường luật theo đặc trưng thể loại. 3. Tư tưởng, tình cảm bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên và yêu văn học. BƯỚC LÊN LỚP 1. ỔN ĐỊNH LỚP P K.. 2. KIỂM TRA BÀI CŨ 5 phút Đọc thuộc bài thơ “Tỏ lòng” và nhận xét về chí làm trai của Phạm Ngũ Lão. 3. BÀI MỚI * Giới thiệu bài mới Nằm trong mục “Bảo kính cảnh giới” của “Quốc âm thi tập” nhưng bài thơ “Cảnh ngày hè” không nặng về tính giáo huấn, khuyên răn mà lại thể hiện cảm xúc tinh tế của một tâm hồn thi sĩ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống. * Phương pháp Vấn đáp, thảo luận, quy nạp, bình giảng, đọc diễn cảm. * Phương tiện tài liệu chuẩn,SGK, SGV, Bảng phụ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG PHẦN GHI BẢNG Hoạt động 1 tìm hiểu chung Hs đọc Tiểu dẫn- sgk. CH1 Nội dung và nghệ thuật của tập thơ “Quốc âm thi tập”? CH2 Xuất xứ và chủ đề của bài thơ? Yêu cầu hs đọc diễn cảm bài thơ với giọng đọc thanh thản, vui. Hoạt động 2 tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của bài thơ CH3 Bức tranh cảnh ngày hè được cảm nhận trong khoảng thời gian nào? CH3 Những hình ảnh nào, âm thanh nào được Nguyễn Trãi miêu tả trong bức tranh thiên nhiên, cuộc sống ngày hè? CH4 Tác giả dùng nhiều động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè. Đó là những động từ nào, trạng thái của cảnh được diễn tả ra sao? CH5 Phân tích, chứng minh cảnh vật thiên nhiên và cuộc sống con người có sự hài hòa về âm thanh và màu sắc, cảnh vật và con người? CH6 Em có nhận xét gì về bức tranh thiên nhiên, cuộc sống được Nguyễn Trãi miêu tả? Gv bình giảng sâu hơn. CH7 Từ câu 2-5, Nguyễn Trãi đã mở rộng hồn thơ của mình, huy động nhiều giác quan và cả sự liên tưởng để cảm nhận và diễn tả những vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên, cuộc sống cảnh ngày hè rất chân thực, sinh động và gợi cảm. Điều đó cho thấy ông có tình cảm ntn với thiên nhiên và cuộc sống con người? CH8 Vẻ đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi qua 2 câu kết? Hs thảo luận, phát biểu. Gv nhận xét, bổ sung, bình giảng. CH9 Nhận xét khái quát về những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ? Hoạt động 3 hướng dẫn tổng kết Ch10 Ý nghĩa của văn bản? CH9 Nhận xét khái quát về những nét đặc sắc về nôim dung và nghệ thuật của bài thơ? Hoạt động 4 hướng dẫn làm bài tập GV hướng dẫn cho HS làm bài tập I. Tìm hiểu chung 1. Xuất xứ bài số 43 thuộc chùm thơ “Bảo kính cảnh giới” trong “Quốc âm thi tập”. 2. Chủ đề bộc lộ nỗi lòng, chí hướng của tác giả. II. Đọc- hiểu 1. Vẻ đẹp rực rỡ của bức tranh thiên nhiên - Mọi hình ảnh đều sống động hòe lục đùn đùn, rợp mát như giương ô che rợp; thạch lựu phun trào sắc đỏ, sen hồng đang độ nức ngát mùi hương. - Mọi màu sắc đều đậm đà hòe lục, lựu đỏ, sen hồng. " Các động từ mạnh, tính từ sắc thái hóa góp phần diễn tả một bức tranh thiên nhiên mùa hè tràn đầy sức sống. 2. Vẻ đẹp thanh bình của bức tranh đời sống con người - Nơi chợ cá dân dã thì “lao xao”, tấp nập. - Chốn lầu gác thì dắng dỏi tiếng ve như một bản đàn. " Những âm thanh được gợi tả thật rộn rã, tươi vui. è Cả thiên nhiên và cuộc sống con người đều tràn đầy sức sống, điều đó cho thấy một tâm hồn khát sống, yêu đời mãnh liệt và tinh tế, giàu chát nghệ sĩ của tác giả. 3. Niềm khát khao cao đẹp - Đắm mình trong cảnh ngày hè, nhà thơ ước có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc Nam phong cầu mưa thuận gió để “Dân giàu đủ khắp đòi phương”. - Lấy Nghiêu, Thuấn làm “gương báu răn mình”, NT bộc lộ chí hướng cao cả; luôn khát khao đem tài trí để thực hiện tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân. 4. Nghệ thuật - Hệ thống từ giản dị, tinh tế xen lẫn từ Hán và điển tích. - Sử dụng từ láy độc đáo đùn đùn, lao xao, dắng dỏi... III. Tổng kết nghĩa văn bản Tư tưởng lớn xuyên suốt sự nghiệp trước tác của NT- tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân- được thể hiện qua những rung động trữ tình dạt dào trước cảnh thiên nhiên ngày hè. 2. Nội dung - Vẻ đẹp của bức tranh cảnh ngày hè được gợi tả một cách sinh động. - Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi nhạy cảm với thiên nhiên, với cuộc sống đời thường của nhân dân, luôn hướng về nhân dân với mong muốn “Dân giàu đủ khắp đòi phương”. 3. Nghệ thuật thơ Nôm độc đáo, những từ láy sinh động và câu thơ lục ngôn tự nhiên. IV. Luyện tập Gợi ý 1. Vẻ đẹp cuộc sống của NT giản dị, thanh cao, chan hòa với thiên nhiên, tạo vật. 2. Vẻ đẹp tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống. Trong hoàn cảnh nào cũng canh cánh bên lòng nỗi niềm ưu ái với dân, với nước. 4. CỦNG CỐ tâm hồn của Nt được thể hiện ntn trong bài thơ? 5. DẶN DÒ * Học bài cũ Đọc thuộc bài thơ, ôn lại kiến thức bài học. Làm bài tập Cảm nhận của anh chịvề vẻ đẹp thiên nhiên và tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ Cảnh ngày hè. * Chuẩn bị bài mới Soạn bài “Tóm tắt văn bản tự sự ” - Mục đích, yêu cầu và cách tóm tắt Vb tự sự. - Xem trước các bài tập ở SGK. - Ôn tập lại kiến thức về văn tự sự. 6. RÚT KINH NGHIỆM Tài liệu soạn bài Cảnh ngày hè chi tiết và đầy đủ nhất do Đọc Tài Liệu biên soạn với nội dung tóm tắt kiến thức cơ bản và gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu tác phẩm thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn soạn Cảnh ngày hè Nguyễn Trãi được biên soạn chi tiết nhất nhằm giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước của Nguyễn Trãi. Qua đó thấy được đặc sắc nghệ thuật của thơ Nôm Nguyễn Trãi bình dị, tự nhiên, đan xen câu lục ngôn sáu chữ vào bài thơ thất ngôn bảy chữ.Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm này. Cùng tham khảo nhé ...Nội dung cơ bản về tác phẩm- Quốc âm thi tập gồm 254 bài, là tập thơ Nôm sớm nhất hiện còn. Với tập thơ này, Nguyễn Trãi là một trong những người đặt nền móng và mở đường cho sự phát triển của thơ tiếng Nội dung Quốc âm thi tập phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi người anh hùng với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân; nhà thơ với tình yêu thiên nhiên, quê hương, con người, cuộc sống,...- Thể thơ thất ngôn Đường luật của Trung Quốc đã được Nguyễn Trãi sử dụng thuần thục như một thể thơ dân tộc, có khi chen vào chỗ thích hợp một số câu lục ngôn câu sáu chữ.- Quốc âm thi tập được chia thành bốn phần Vô đề, môn thì lệnh thời tiết, môn hoa mộc cây cỏ, môn cầm thú thú vật. Phần Vô đề gồm toàn thơ không có tựa đề, nhưng được sắp xếp thành một số mục Ngôn chí nói lên chí hướng, Mạn thuật kể ra một cách tản mạn, Tự thán tự than, Tự thuật tự nói về mình, Bảo kính cảnh giới Gương báu rắn mình,...- Bài thơ Cảnh ngày hè là bài số 43 trong mục Bảo kính cảnh giới tả cảnh ngày hè cho thấy tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất bài Cảnh ngày hè ngắn gọn Gợi ý trả lời các câu hỏi đọc hiểu soạn bài Cảnh ngày hè ngắn gọn trang 118, 119 sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập - hiểuCâu 1 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Trong bài thơ có nhiều động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè. Đó là những động từ nào? Trạng thái của cảnh được diễn tả ra sao?Trả lời- Các động từ đùn đùn, phun, tiễn- Tính từ lao xao, dắng dỏi.=> Trạng thái của cảnh ngày hè được diễn tả đầy sống động, căng tròn nhựa sống như chờ cơ hội được bung ra, tỏa hương sắc nồng nàn cho mùa 2 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Cảnh ở đây có sự hài hòa giữa âm thanh, màu sắc, cảnh vật và con người. Anh chị hãy phân tích và làm sáng lời- Cảnh vật ngày hè ngập tràn màu sắc, sự kết hợp màu độc đáo giữa màu đỏ của hoa lựu trước hiên với cây hòe xanh rợp Hương hoa sen kết hợp với khung cảnh ấy khiến không gian tràn đầy sức Trong không gian cảnh hè ấy, hình ảnh con người hiện lên với sự sung túc, hạnh phúc trong lao Tiếng “lao xao” của làng chài cùng tiếng ve râm ran tạo ra không khí nhộn nhịp, tràn đầy sức sốngCâu 3 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào? Qua sự cảm nhận ấy, anh chị thấy nhà thơ có tấm lòng như thế nào đối với thiên lời- Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng nhiều giác quan như thị giác màu xanh của cây hòe, màu đỏ của hoa lựu, màu hồng của hoa sen, màu vàng của ánh nắng, thính giác tiếng chợ cá lao xao, khứu giác hương sen và sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú.=> Qua sự cảm nhận này, Nguyễn Trãi bộc lộ tình yêu thiên nhiên say đắm, tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và sự giao hòa mãnh liệt cùng tạo 4 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Hai câu thơ cuối cho thấy tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân thế nào? Nhận xét về âm điệu kết thúc bài lời- Hai câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân là một tấm lòn yêu thiên nhiên, một tấm lòng ân ái với dân, với Âm điệu câu thơ lục ngôn 6 chữ kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thất ngôn 7 chữ là ông ước được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong mong cho dân giàu mọi phương. Câu kết của bài thơ thể hiện sự dồn nén cảm xúc của toàn bài thơ.=> Sự thay đổi âm điệu như vậy có tác dụng trong việc thể hiện tình cảm của tác giả là ông mong cho dân no đủ mọi nơi, mọi miền và hạnh phúc đến với tất cả mọi 5 trang 119 SGK Ngữ văn 10 tập 1Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì ?- Lòng yêu thiên nhiên- Lòng yêu đời, yêu cuộc sống- Khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân việc lí giải cách lựa chọn của mình, anh chị hãy làm nổi bật vẻ đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài lờiCảm hứng chủ đạo của bài thơ- Nguồn gốc từ tình yêu thiên nhiên, lòng yêu đời, yêu đất nước, khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân Xuất phát từ khát vọng hòa bình cho nhân dân cộng hưởng với vẻ đẹp tâm hồn, lí tưởng của Nguyễn Trãi, nhân cách của Nguyễn Trãi.→ Bài thơ sử dụng hình ảnh gần gũi, bình dị, câu thơ thất ngôn xen lục ngôn, tác giả mang lại bức tranh thiên nhiên đầy sức sống, tươi bài Cảnh ngày hè phần Luyện tậpCâu hỏi luyện tập trang 119 SGK Ngữ văn 10 tập 1Cảm nhận của anh chị về vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài ý một số ý chính cần đạt được* Thể loại bài viết phân tích - chứng minh* Nội dung chính Tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân đất nước của Nguyễn Trãi được thể hiện qua các chi tiết- Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống của ngày hè sống động, cho thấy sự cảm nhận tinh tế, bút pháp nghệ thuật tài hoa của tác Vẻ đẹp cuộc sống tâm hồn Nguyễn Trãi tâm hồn yêu thiên nhiên, tấm lòng ưu ái với dân với nước.+ Cuộc sống giản dị, thanh tao.+ Tâm hồn chan chứa yêu thương.+ Cách sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh dân tộc quen thuộc, gần bài Cảnh ngày hè chi tiết Gợi ý trả lời các câu hỏi đọc hiểu soạn bài Cảnh ngày hè trang 118, 119 sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập - hiểuBài 1 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Trong bài thơ có nhiều động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè. Đó là những động từ nào? Trạng thái của cảnh được diễn tả ra sao?Trả lời- Các động từ diễn tả trạng thái của cảnh tập trung trong sáu câu thơ đầuHòe lục đùn đùn tán rợp giươngThạch lựu hiên còn phun thức đỏHồng liên trì đã tiễn mùi hươngLao xao chợ cá làng ngư phủDắng dỏi cầm ve lầu tịch dương...- Miêu tả cảnh ngày hè, tác giả đã sử dụng các động từ đùn đùn, giương, phun. Từ đùn đùn gợi tả sắc xanh thẫm của tán hoè lớp lớp, liên tiếp tuôn ra, giương rộng ra; từ phun gợi sự nổi bật, bắt mắt của màu đỏ hoa lựu. Cảnh vật được miêu tả với sức sống mãnh liệt. Như có một cái gì đó thôi thúc bên trong, sức sống như ứa căng, tràn đầy khiến cho màu xanh của lá hòe đùn đùn lên và tán giương lên che rợp, khiến cho cây lựu ở hiên nhà phun ra màu đỏ. Thiên nhiên hiện lên sống động vô 2 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Cảnh ở đây có sự hài hòa giữa âm thanh, màu sắc, cảnh vật và con người. Anh chị hãy phân tích và làm sáng lời- Trong bài thơ có các màu sắc màu xanh của cây hoa hòe, màu đỏ của hoa lựa, hoa sen có cả mùi thơm của hương sen, tất cả đều dưới ánh nắng chiều màu vàng lầu tịch dương.- Bài thơ còn có các âm thanh như tiếng "lao xao" của "chợ cá làng ngư phủ", tiếng rên rỉ từ cổ; dắng dỏi của ve sầu nghe như tiếng đàn cầm ve từ trên lầu dưới ánh nắng Trong bức tranh mùa hè còn có sự hài hòa giữa cảnh vật và con người. Tuy ít nói tới con người nhưng ta vẫn thấy dấu vết, hình bóng con người rất gần gũi những cây hòe, cây lựu, hồ sen... không phải là những thực vật hoang dã mà có sự tham gia chăm sóc của bàn tay con người. Cho nên, bên cạnh các hình ảnh thiên nhiên ấy còn thấy có cái hiên nhà Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ, cái ao trì Hồng liên trì đã tiễn mùi hương, và cả ngôi lầu Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương. Đặc biệt, có rất nhiều âm thanh tiếng người được nghe từ xa Lao xao chợ cá làng ngư phủ...- Các hình ảnh, màu sắc, âm thanh, mùi vị hài hòa giữa con người với cảnh vật, là tất cả những vẻ đẹp bình dị, gần gũi, thân thuộc của quê hương, đất nước con người Việt 3 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào? Qua sự cảm nhận ấy, anh chị thấy nhà thơ có tấm lòng như thế nào đối với thiên lời* Cảm nhận của Nguyễn Trãi- Nhà thơ tập trung những giác quan như thị giác, thính giác, khứu giác và cả cảm giác nữa để quan sát cảnh thiên nhiên. Thiên nhiên ngày hè hiện lên với những đặc trưng cụ thể bởi những cảm nhận tinh tế. Đó là màu xanh của lá cây, màu đỏ của hoa lựu và hương thơm của hoa sen. Mùa hè có tiếng ve kêu... Thiên nhiên càng hiện lên cụ thể bao nhiêu, càng đẹp bao nhiêu thì chứng tỏ tâm hồn nhà thơ càng đẹp bấy nhiêu. Một tâm hồn đẹp đẽ nhất định phải xuất phát từ thế giới quan lành mạnh. Bao trùm lên từ tấm lòng yêu nước, yêu đời của Ức Trai.* Tấm lòng của Nguyễn Trãi- Tình yêu thiên nhiên nồng nàn, tha Tình yêu thiên nhiên có nguồn cội sâu xa từ lòng tha thiết yêu đời, yêu cuộc sống của tác Nguyễn Trãi yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống, gắn liền với tấm lòng tha thiết với dân, với 4 trang 118 SGK Ngữ văn 10 tập 1Hai câu thơ cuối cho thấy tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân thế nào? Nhận xét về âm điệu kết thúc bài lời- Hai câu kết diễn tả khát vọng, mong mỏi da diết của Nguyễn Trãi về cuộc sống thanh bình, hạnh phúc của nhân dân. Nhà thơ mong mỏi có khúc đàn Nam Phong của vua Thuấn. Mỗi khi khúc đàn ấy gảy lên thì mưa thuận gió hòa, nhân dân làm ăn sung sướng no Lấy chuyện xưa để nói hiện tại, cho thấy tấm lòng yêu nước, thương dân của Nguyễn Trãi. Đó là tấm lòng yêu nước thương dân đến trọn Đồng thời câu thơ cũng có nghĩa Nếu có đàn Ngu đàn của vua Nghiêu sẽ gảy lên một khúc nhạc - ca ngợi cuộc sống thái bình, nhân dân giàu đủ khắp bốn phương. Đây là lời ngợi ca sự hưng thịnh của triều đại, nhưng đồng thời cũng là lời nhắc nhở các bậc quân vương luôn quan tâm đến nhân Nhà thơ thể hiện niềm vui, sự ngợi ca, nhưng đồng thời cũng là niềm mong ước cho đất nước thái bình, lời khuyên các vị vua noi gương Nghiêu, Thuấn “rủ lòng thương yêu và chăm sóc muôn dân, khiến cho chỗ thôn cùng xóm vắng không có tiếng hờn giận oán cừu” lời trong một bản tấu của Nguyễn Trãi. Đó cũng chính là tư tưởng “lấy dân làm gốc của ông “Làm lật thuyền mới biết sức dân như nước”. Tư tưởng đó bắt nguồn từ lời dạy của Khổng Tử “Dân vi bản, xã tắc vi quy, quân vi khinh Dân là gốc, xã tắc là quý, vua là nhẹ.- Âm điệu của bài thơ có sự thay đổi câu kết chỉ có 6 chữ lục ngôn, khác với những bài kết thúc bằng câu thất ngôn. Câu lục ngôn làm cho âm điệu đang 7 chữ dồn lại trong 6 Tác dụng của việc kết thúc bằng câu thơ lục ngôn cảm xúc được dồn nén, nhưng dư âm của nó lại mở ra. Bài thơ hết những âm hưởng chưa hết, đó là nhờ cách kết thúc bằng câu thơ sáu chữ trong một bài thơ thất 5 trang 119 SGK Ngữ văn 10 tập 1Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì ?- Lòng yêu thiên nhiên- Lòng yêu đời, yêu cuộc sống- Khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân việc lí giải cách lựa chọn của mình, anh chị hãy làm nổi bật vẻ đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài lời- Bài thơ tả cảnh ngày hè, trước hết phải lấy cảm hứng từ tình yêu thiên nhiên. Đằng sau cảm hứng chủ đạo đó, ta mới thấy lòng yêu đời, tình yêu sông nước hay khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống con người và vươn tới khát vọng hoà bình hạnh phúc cho nhân dân là vẻ đẹp tâm hồn và lí tưởng của Nguyễn Trãi, nhân cách của Nguyễn Bài thơ sử dụng hình ảnh gần gũi, bình dị, câu thơ thất ngôn xen lục ngôn, Nguyễn Trãi mang đến bức tranh thiên nhiên đầy sức sống, khỏe khoắn. Đó cũng chính là vẻ đẹp của tinh thần lạc quan trong tâm hồn nhà bài Cảnh ngày hè phần Luyện tậpCâu hỏi luyện tập trang 119 SGK Ngữ văn 10 tập 1Cảm nhận của anh chị về vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài lờiDàn ý cảm nhận chi tiết1. Nguyễn Trãi – một tâm hồn yêu thiên nhiên tha thiết- Bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè được Nguyễn Trãi vẽ lên rất sinh động+ Cảnh vật gần gũi, quen thuộc của mùa hè Lá hòe, hoa thạch lựu, hoa sen.+ Cảnh vật rực rỡ, nổi bật, sinh động Thông qua việc dùng những gam màu nóng để miêu tả cảnh vật lục, đỏ, hồng.+ Cảnh vật căng tràn sức sống, sự sinh sôi cuộn trào toát ra từ trong lòng cảnh vật Sử dụng các động từ mạnh “phun”, đùn đùn” để diễn tả những trạng thái, sức sống tràn trề của cảnh vật.+ Cảnh vật tinh tế, tao nhã với hương thơm Mùi hương nồng nàn của hoa sen cuối mùa.→ Bứa tranh thiên nhiên cuối mùa hạ nhưng không tàn úa, héo nát mà ngược lại vô cùng rực rỡ, sinh động, giàu sức Tâm hồn Nguyễn Trãi+ Phải vô cùng yêu và say mê cảnh sắc thiên nhiên nên Nguyễn Trãi mới có những phát hiện tinh tế, tuyệt vời đến thế.+ Nguyễn Trãi có tâm hồn nghệ sĩ tinh tế, nhạy cảm2. Nguyễn Trãi – một tâm hồn luôn tha thiết với cuộc sống làng quê- Bức tranh cuộc sống sôi động, phong phú+ Hình ảnh cuộc sống quen thuộc chợ cá, làng ngư phủ, lầu tịch dương+ Âm thanh cuộc sống Tiếng lao xao của chợ cá, tiếng ve kêu dắng dỏi. Đó là những âm thanh của một cuộc sống nhộn nhịp, vui tươi, sôi nổi, tấp nập+ Cách sử dụng từ láy tượng thanh “lao xao”, “dắng dỏi” kết hợp với phép đảo trật tự cú pháp đã nhấn mạnh âm thanh sôi động của cuộc Tâm hồn Nguyễn Trãi+ Nguyễn Trãi yêu cảnh sắc của làng quê, yêu cuộc sống nơi thôn quê+ Ông quan tâm đến cuộc sống của người dân quê lam lũ thì mới có thể để tâm, lắng nghe được những âm thanh Nguyễn Trãi – một tâm hồn nặng lòng với dân với nước- Mở đầu bài thơ, Nguyễn Trãi thể hiện triết lí sống “nhàn”+ Rồi rỗi rãi, thảnh thơi+ “Hóng mát thuở ngày trường” Hoạt động thư thái, tự do tự tại→ Tâm hồn thảnh thơ, nhàn tản, vô lo vô nghĩ- Kết thúc bài thơ, Nguyễn Trãi thể hiện tâm sự của mình+ Điển tích điển cố “Ngu cầm” Gợi về triều đại vua Nghiêu, Thuấn – thời kì nhân dân được hưởng ấm no, thái bình.→ Niềm vui sướng, hạnh phúc của Nguyễn Trãi khi được sống ở quê hương với những người dân thôn dã.→ Thể hiện ước muốn có được cuộc sống no đủ, hạnh phúc trên quê hương ông. Đó là khát khao của một người con luôn suy tư, trăn trở, một lòng hướng về quê hương+ Ước mơ của Nguyễn Trãi “Dân giàu đủ khắp đòi phương”→ Không chỉ khát khao về cuộc sống hạnh phúc, no đủ trên quê hương ông, Nguyễn Trãi còn mong muốn cuộc sống ấy có ở khắp nơi trên cả nước.→ Tấm lòng vì nước thương dân, lo nghĩ cho vận mệnh dân tộc⇒ Dù ở những phút thanh nhàn hiếm có của cuộc đời nhưng Nguyễn Trãi vẫn nặng lòng với dân với nước, nhàn thân chứ không nhàn bài Cảnh ngày hè nâng cao Gợi ý trả lời các câu hỏi đọc hiểu soạn bài Cảnh ngày hè nâng cao sách giáo khoa Ngữ văn 10 nâng cao tập 1 Cảnh ngày hè được miêu tả với những hình ảnh, chi tiết nào? Những hình ảnh, chi tiết ấy thể hiện cảm nhận của tác giả về thiên nhiên và cuộc sống như thế nào?Trả lờiCảnh ngày hè được miêu tả với những hình ảnh, chi tiết hòe lục đùn đùn, thạch lựu còn phun thức đỏ, hồng liên trì đã tiễn mùi hương, chợ cá lao xao, tiếng ve hinh ảnh, chi tiết ấy thể hiện gợi lên sự sống động, căng tràn nhựa sống như cờ cơ hội được bung ra, tỏa hương sắc nồng nàn cho mùa 2 Bài thơ thể hiện tâm trạng và mong ước gì của tác giả?Trả lờiĐó là niềm khát khao được sống, được hòa mình vào thiên nhiên, cuộc sống. Đồng thời tác giả mong muốn một cuộc sống thái bình, thịnh trị cho nhân 3 Phân tích sức gợi của các tính từ, động từ, từ láy trong việc biểu hiện hình tượng và cảm giác?Trả lờiTham khảo đáp án tại mục 2 hướng dẫn soạn bài chương trình chuẩn câu hỏi số 4 Bài thơ này khác với bài thơ Đường luật ở chỗ nào? Các câu “lục ngôn” ở đây có ý nghĩa gì về mặt tiết tấu, nhịp điệu?Trả lờiBài thơ này có chứa hai câu thơ sáu điệu của bài thơ có sự thay đổi, câu thơ lục ngôn có tác dụng cô đọng âm điệu, làm cho ý nghĩa của những câu bảy chữ dồn lại trong câu sáu chữ. Đó là sự dồn nén cảm xúc của nhà thơ và đến tận cùng mới bộc lộ hết khiến cho dư âm của nó mở ra nhiều suy tư trong lòng người đọc, người nhớBài thơ tả cảnh ngày hè cho thấy tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước. Câu thơ lục ngôn cuối bài ngắn gọn, thể hiện sự dồn nén cảm xúc của cả bài đẹp của cảnh ngày hè đã được tác giả Nguyễn Trãi không chỉ dùng thị giác mà còn cảm nhận bằng thính giác và khứu giác để viết nên Cảnh ngày khảo thêm Phân tích bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi// Trên đây là những nội dung hướng dẫn soạn bài Cảnh ngày hè đã được biên soạn chi tiết. Nội dung này không chỉ giúp bạn tham khảo để soạn bài mà còn giúp bạn nắm vững các kiến thức quan trọng để hoàn thành tốt các đề văn hay câu hỏi liên quan đến tác phẩm Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi.[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Cảnh ngày hè một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO. I. Mục tiêu bài Phân tích được một số nét đặc sắc nghệ thuật tiêu biểu trong thơ nôm Nguyễn Trãi bình dị, tự nhiên, có đan xen giữa câu lục vào các câu thật thể hiện rõ sự sáng tạo và Việt hóa thơ Đường Mô tả được bức tranh thiên nhiên ngày hè tươi đẹp giàu sức sống có âm thanh màu sắc, ánh sáng được cảm nhận bằng nhiều giác quan và hơn hết là tấm lòng yêu đời của nhà Kĩ Kĩ năng phối hợp, kết hợp giữa các thành Phân tích thơ nôm Nhận biết được tấm lòng và khát vọng thiết tha của tác giả với đất nước- Từ cảm nhận bài thơ mà phát hiện ra những vẻ đẹp bình dị xung quanh cảm nhận được ý nghĩa đơn giản của hạnh Đặt tác phẩm vào thời đại, hoàn cảnh, xu hướng để đánh giá, phân bị phương pháp, phương tiện dạy học1. Phần chuẩn bị của giáo Các thiết bị dạy học. Tranh ảnh, mô hình, tài liệu + Một số ngữ liệu để phân tích.+ Bảng phụ cần Các phương tiện dạy học. Máy móc, thiết bị ; các tài liệu cần thiết+ Máy chiếu nếu có đề cương bài Phần chuẩn bị của học Học sinh soạn bài theo hướng dẫn sách giáo Huy động kiến thức đã học ở các lớp dưới để làm minh chứng cho những vấn đề trong bài Tổ chức hoạt động dạy 1./ Giới thiệu bài. Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 36 Cảnh ngày hè", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênTiết 36 Bài soạn CẢNH NGÀY HÈ Bảo kính cảnh giới số 43 Nguyễn Trãi I. Mục tiêu bài học. thức. - Phân tích được một số nét đặc sắc nghệ thuật tiêu biểu trong thơ nôm Nguyễn Trãi bình dị, tự nhiên, có đan xen giữa câu lục vào các câu thật thể hiện rõ sự sáng tạo và Việt hóa thơ Đường luật. - Mô tả được bức tranh thiên nhiên ngày hè tươi đẹp giàu sức sống có âm thanh màu sắc, ánh sáng được cảm nhận bằng nhiều giác quan và hơn hết là tấm lòng yêu đời của nhà thơ. 2. Kĩ năng. - Kĩ năng phối hợp, kết hợp giữa các thành viên. - Phân tích thơ nôm độ. - Nhận biết được tấm lòng và khát vọng thiết tha của tác giả với đất nước - Từ cảm nhận bài thơ mà phát hiện ra những vẻ đẹp bình dị xung quanh cảm nhận được ý nghĩa đơn giản của hạnh phúc. - Đặt tác phẩm vào thời đại, hoàn cảnh, xu hướng để đánh giá, phân tích. bị phương pháp, phương tiện dạy học Phần chuẩn bị của giáo viên. Các thiết bị dạy học. Tranh ảnh, mô hình, tài liệu + Một số ngữ liệu để phân tích. + Bảng phụ cần thiết. Các phương tiện dạy học. Máy móc, thiết bị; các tài liệu cần thiết + Máy chiếu nếu có đề cương bài giảng. Phần chuẩn bị của học sinh. - Học sinh soạn bài theo hướng dẫn sách giáo khoa. - Huy động kiến thức đã học ở các lớp dưới để làm minh chứng cho những vấn đề trong bài học. Tổ chức hoạt động dạy học. 1./ Giới thiệu bài. GV chiếu hình ảnh Nguyễn Trãi – Cách đây khoảng 700 năm về trước đất nước ta sinh ra một con người ưu tú. Đó là Nguyễn trãi. Ông là một con người toàn tài. Bên cạnh là một nhà quân sự lớn, ông còn là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc. Hôm nay thầy cùng các em đi vào tìm hiểu một trong những thi phẩm đặc sắc của ông – bài thơ “Cảnh ngày hè”. Vận dụng tích hợp kiến thức Bài Khái quát văn học Việt Nam TK X đến hết TK XIX 2./ Nêu yêu cầu bài học Trước khi tìm hiểu những nội dung cụ thể thầy mời một em nêu cho thầy mục đích của bài học hôm nay? Giáo viên dùng bảng chiếu để mô tả 3/ Tổ chức học tập chiếm lĩnh tri thức, kĩ năng. TG Công việc của thầy, của trò Nội dung cần đạt I. Về Nguyễn Trãi và Quốc âm thi tập 2 Phút Từ Clip hãy nêu ngắn gọn về sự nghiệp và con người Nguyễn Trãi bằng 1 đến 2 câu? Phiếu 1 Căn cứ vào tri thức trong phần Tiểu dẫn để hoàn thành các nội dung sau Vị trí. Nội dung Nghệ thuật. Cấu trúc. Gọi 1. Hs trình bày. trãi - Nhà văn, nhà thơ lớn, nhà chính trị quân sự toàn tài. - Con người suốt đời vì dân vì nước, lòng sáng tựa sao khuê 2. Quốc âm thi tập. - Vị trí Là tập thơ nôm sớm nhất hiện còn, với tập thơ này Nguyễn Trãi đã góp phần đặt nền móng và mở đường cho sự phát triển của thơ ca tiếng Việt. - Nội dung Phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi người anh hùng lí tưởng, nhân nghĩa, yêu nước, thương dân, nhà thơ với tình yêu thương thiên nhiên, con người, cuộc sống. - Nghệ thuật Thể thơ thất ngôn Đường luật của Trung Quốc đã được Nguyễn Trãi sử dụng thuần thục như một thể thơ dân tộc. - Cấu trúc của tập thơ 4 phần + Vô đề + Môn thì lệnh + Môn hoa mộc + Môn cầm thú II. Đọc hiểu. GV hướng dẫn đọc 1./Đọc. - Chậm rãi, chú ý nhịp thơ ở câu 1 và câu 8 Phiếu 2 Điền những từ ngữ còn thiếu vào và trả lời các câu hỏi? Nhan đề cảnh ngày hè là do ai đặt? Căn cứ vào đâu? .. . Theo em qua cảnh ngày hè bài thơ còn cho ta hiểu biết thêm điều gì? .. . Căn cứ vào bối cảnh tâm trạng, em hãy suy đoán về hoàn cảnh sáng tác bài thơ? xứ, nhan đề, hoàn cảnh sáng tác - Xuất xứ Là bài số 43, Thuộc mục Bảo kính cảnh giới phần Vô đề trong tập Quốc âm thi tập. - Nhan đề + Nhan đề do người soạn sách đặt. Căn cứ vào bức tranh thiên nhiên mang đậm đặc trưng mùa hè trong bài thơ. + Qua bức tranh ta còn được thấy một tâm hồn cao đẹp của nhà thơ Nguyễn Trãi. -Hiện nay không có tài liệu nào ghi năm sáng tác bài thơ, tuy nhiên căn cứ bối cảnh “ ngày trường’ “ Rỗi rãi” và bức trang cuộc sống thanh bình ta có thể phán bài thơ được viết sau khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn tại núi Côn Sơn – Chí Linh - Hải Dương. 2 phút Phiếu 3 Theo em bài thơ này thuộc thể loại nào? Có người cho rằng bài thơ này chia bố cục 2/2/2/2 theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật là đúng nhất? Có người cho rằng bài thơ này nên chia theo hai nội dung Vẻ đẹp ngày hè và vẻ đẹp của tâm hồn nguyễn Trãi. Theo em cách chia nào phù hợp? GV định hướng đến cách chia theo hai nội dung của bài thơ. 3. Xác định thể loại và bố cục - Thể loại Thơ nôm Đường luật. + Chữ nôm. + Làm theo thể đường luật. Mang màu sắc dân tộc đậm nét. -Bố cục. + Đây không phải là bài thất ngôn bát cú Đường luật, vậy không cần theo quan điểm đề thực luận kết. + Xét về nội dung ta thấy có cảnh ngày hè và tâm hồn thi nhân nên chọn cách 2. 2 phút Đọc câu 1 với nhịp ½/3 cho biết tác dụng của nhịp thơ đối với việc thể hiện tâm thế của nhân vật trữ tình? Tâm thế có điều gì thuận lợi để cảm nhận cảnh đẹp? Bình Thời gian như vậy trong cuộc đời Nguyễn Trãi người suốt đời vì nước vì dân hẳn là không nhiều, đây là cơ hội để nhà thơ có thể nhập hồn mình vào cuộc sống mà bộc lộ thi hứng cũng như tâm tư tình cảm của nhà thơ với cuộc sống. Chúng ta sẽ thấy rõ hơn tính cảm của nhà thơ khi đi vào tìm hiểu bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ngày hè ở 5 câu thơ tiếp hiểu chi tiết. a. Vẻ đẹp cảnh ngày hè. * C1. Tâm thế của nhân vật trữ tình. - Nhịp thơ 1/2/3, tập những khoảng ngắt, nghỉ chậm rãi, kết thúc nhịp dài, thanh bằng, âm vang thể hiện tâm thế thảnh thơi của nhân vật và bước đi chậm rãi của thời gian ngày hè. - Tâm thế của nhân vật trữ tình là tâm thế nhàn nhã, thảnh thơi rất thuận lợi cho việc ngắm cảnh. 15 phút GV. Chiếu 5 câu thơ đọc cho học sinh nghe. Phân công nhiệm vụ để các nhóm thực hiện và báo cáo. Nhóm 1, bàn 1 và 2. Nhóm 2 bàn 3, 4 , Nhóm 3 bàn 5 Nhóm 1 Nhà thơ đã cảm nhận thiên nhiên, cuộc sống bằng những giác quan nào? Qua những giác quan ấy những cảnh vật nào được hiện lên? Nhận xét về những hình ảnh đó? Nhóm 2 Những động từ và tính từ đã tạo nên tác dụng đặc biệt nào? Hãy nhận xét về bức tranh mùa hè qua ngòi bút của nhà thơ? Từ các sử dụng từ ngữ này em giúp em liên tưởng đến những câu thơ tả cảnh nào trong truyện Kiều? Nhóm 3 Không gian và thời gian trong bức tranh mùa hè có đặc điểm gì? Thời gian, không gian và cảnh vật đặt trong mối tương quan ta thấy điều gì? *Câu 2, 3, 4, 5, 6. Bức tranh thơ về ngày hè Nhà thơ cảm nhận cảnh sắc bằng nhiều giác quan thị giác, khứu giác, thính giác và bằng cả sự liên tưởng phong phú. Cảnh được tiếp nhận rất phong phú, đa dạng Hòe dương tán xanh rợp bóng, Lựu phun màu đỏ, sen tỏa mùi hương, chợ cá làng ngư phủ lao xao, tiếng ve phía trên lầu lúc mặt trời sắp tắt nghe như bản đàn . => Đây là những hình ảnh giản dị, gần gũi với đời sống, mang đặc trưng của mùa hè. - Các động từ đùn đùn, rợp giương, phun, tiễn gợi lên sức sống mạnh mẽ đang muốn tràn ra, phun ra, tỏa ra từ bên trong mỗi sự vật. - Các tính từ chỉ màu sắc lục, đỏ, hồng gợi tả sự chuyển biến linh hoạt tạo nên gam màu tươi sáng. - Các tính từ lao xao, dắng dỏi biểu thị âm thanh vui nhộn của cuộc sống con người và thiên nhiên. =>Cảnh vật dưới ngòi bút tài tình của nhà thơ nổi lên muôn màu, muôn vẻ có âm thanh, ánh sáng, màu sắc vui tươi, sống động, nhộn nhịp. Ta có thể liên tưởng đến những câu thơ tuyệt bút của Nuyễn Du khi tả sự chuyển động của hoa lựu mùa hè. “ Dưới trăng quyên đã gọi hè Đầu tưởng lửa lựu lập lòe đâm bông” -Không gian được mở rộng từ gần đến xa từ thấp lên cao nhờ biện pháp nghệ thuật đối ở hai cặp câu 3 – 4, 5- 6 cả vũ trụ đầy ắp sức sống. - Thời gian vào buổi chiều khi mặt trời sắp lặn nhưng không có vẻ buồn bã, kết thúc. Sức sống vẫn tiếp tục được lan tỏa trong từng bước đi của thời gian, từng khung cảnh trong không gian. 10 phút Việc cảm nhân thiên nhiên và thể hiện thiên nhiên tài hoa, tinh tế như trên cho ta thấy điều gì về tâm trạng, tình yêu thiên nhiên và tình yêu cuộc sống của nhà thơ? Gọi 1 đến 2 hs trả lời. GV chốt lại. Hs trả lời câu 4/ sgk? Phát biểu và bổ sung. b/ Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ. Qua bức tranh mùa hè. + Cảnh sắc thiên nhiên và cuộc sống tưng bừng, nhộn nhịp đầy hương sắc và âm thanh cho thấy tâm trạng hồ hởi, vui tươi và tình yêu đời, yêu người thiết tha của nhà thơ +Từ cảm nhận và thể hiện bức tranh thiên nhiên cho ta thấy một tâm hồn nhạy cảm, một tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống tha thiết của thi nhân Nguyễn Trãi. + Cuộc sống con người gợi bằng từ Lao xao, thể hiện tấm lòng hướng tới cuộc sống của người đân lao động bình thường . - Ước nguyện của nhà thơ + Ước Có đàn của vua Ngu, Thuấn để đàn khúc Nam Phong cho dân giàu đủ khắp nhiều phương. + Hướng đến dân, lo cho dân là tôn chỉ hành động cả cuộc đời của Nguyễn Trãi Lấy dân làm gốc “ cốt ở yên dân” , Lo cho nhân dân không có tiếng oán sầu là gốc của nhạc. + Rảnh nhưng không nhàn, hóng mát làm thơ, tận hưởng nhưng không quên lê dân bình dị tận thôn cùng ngõ hẻm chính là vẻ đẹp của Sao Khuê - Ức Trai -/ Câu thơ kết lại 6 tiếng thể hiện sự dồn nén cảm xúc, trở thành điểm kết tụ của tâm hồn Ức trai. Lúc ào cũng mong muốn cho nhân dân dù là khi ở triều chính bận rộn hay một ngày nhàn ngắm cảnh thiên nhiên. “ Bụi một tấc lòng ưu ái cũ Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông” Tấm lòng vì nước vì dân lúc nào cũng đầy ắp như nước thủy chiều 2 phút Mở rộng cho học sinh khá, giỏi Bài thơ thuộc phần Bảo kính cảnh giới Gương báu răn mình tính răn mình trong bài thơ được thể hiện như thế nào? -/ Sự răn mình thể hiện gián tiếp qua cảm quan về cuộc sống, qua cái nhìn tha thiết với cảnh vật, qua khát vọng ấm no hạnh phúc cho nhân dân. Con người thân nhàn nhưng tâm không nhàn, từ quan về ở ẩn nhưng không hề chán chường, buông xuôi mà gắn bó với đời sống bằng tình yêu đời, yêu cuộc sống thiết tha. 3 phut Đặc sắc thơ nôm Nguyễn Trãi là sự bình dị, tự nhiên. Hãy chỉ ra biểu hiện đó trong bài thơ này về mặt cảnh vật và ngôn ngữ. GV giảng thêm để phân biệt với thơ Đường Cảnh vật ở thơ Đường là cảnh ước lệ, đài các. Thơ Đường từ ngữ Hán học, quý tộc, ít có từ láy thuần việt. So với thể thất ngôn bát cú Đường Luật, em thấy điều gì mới mẻ hơn ở bài thơ này? Ý nghĩa của nó đối với sự phát triển của thơ ca dân tộc? c. Những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ. - Bình dị, tự nhiên + Cảnh vật trong bài thơ là những cảnh bình dị thường ngày, cảnh vật sống động, tự nhiên, chuyển động như đang sống, đang xanh, đang phun, đang tỏa. + Bên cạnh những từ từ Hán Việt ta thấy sự xuất hiện những từ ngữ Việt cổ rồi, dắng dỏi, tiễn, dẽ và những từ ngữ thông tục, giản dị gần gũi, tự nhiên mà giàu sức gợi đùn đùn, phun, rợp, lao xao, kết hợp hài hòa tạo nên sự bình di, gần gũi. Sự cách tân về thể loại. + Thể thất ngôn với nhịp 4/3 chặt chẽ về niêm, luật bị phá cách bởi những câu lục ngôn với cách ngắt nhịp mới lạ câu 1 1/2/3, câu 8 3/3 Thể hiện rõ tính sáng tạo và xu hướng dân tộc hóa rõ ràng. 2 phút Qua việc tìm hiểu văn bản, hãy nêu những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung tư tưởng của bài thơ? HS nêu GV. Củng cố và tổng kết III. Tổng kết. 1, Nghệ thuật + Cách tân so với thơ Đường thể hiện. + Từ ngữ giản dị, quen thuộc với danh từ, động từ, tính từ, từ láy ít thấy trong thơ Đường giàu sức biểu cảm. + Sự gắn kết hài hòa của bức tranh thiên nhiên và cuộc sống. 2, Nội dung + Lòng yêu thiên nhiên tha thiết. + Tình cảm yêu thiên nhiên và yêu cuộc sống tha thiết + Khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân dân. è Thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của, nhân cách và tư tưởng của nhà thơ lớn . Bài tập củng cố Bài tập 1. Trắc nghiệm 1, Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ được miêu tả ở phương diện nào? A. Âm thanh. C. Màu sắc. B. Hương vị D. Cả A, B, C. 2, Cảnh sắc thiên nhiên trong bài thơ là? A. Buổi sáng hè nhẹ nhàng, tươi tắn. B. Buổi trưa hè nồng nàn rực rỡ. C. Buổi chiều hè sinh động, tràn đầy sức sống. D. Một đêm hè thanh tĩnh, bình yên. 3, Vẻ đẹp nghệ thuật của bài thơ là A. Tả cảnh ngụ tình. C. Các cặp đối chỉnh. B. Sử dụng từ láy. D. Cả A, B, C. Bài tập 2 BT2. Qua bài thơ em học tập được điều gì về tư tưởng và lẽ sống của Nguyễn Trãi? Dặn dò Học thuộc bài thơ “Cảnh ngày hè” Cảm nhận được vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và cuộc sống con người, tâm hồn gắn bó với thiên nhiên cuộc sống, con người của nhà thơ Soạn bài Tóm tắt Văn bản tự sự . Đọc lại văn bản “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy”, Chuyện người con gái Nam Xương. . Xem lại kiến thức về văn bản tự sự, cách tóm tắt văn bản tự sự, nhân vật văn học nhân vật chính, nhân vật phụ... -

giáo án văn 10 bài cảnh ngày hè